Xoài là cây ăn quả nhiệt đới thuộc họ Đào lộn hột (Anarcadiaceae) được trồng nhiều nơi trên thế giới. Xoài ở các nước nhiệt đới chiếm vị trí tương tự như quả táo ở các nước ôn đới ở châu Âu và châu Mỹ (Sing, 1960). Cây xoài từ khi trong vườn ươm đến khi trồng và thu hoạch và sau thu hoạch đều bị bệnh tấn công gây hại bởi nhiều nguyên nhân khác nhau: bệnh Thối đầu cuống quả (Lasiodiplodia theobromae), bệnh Đốm vi khuẩn trên quả (Xanthomonas campestris pv. Mangiferae), bệnh Thán thư (Colletotrichum spp.), bệnh Thối mềm nâu (Hendersonia creberrima),… Trong đó, bệnh Thán thư (Colletotrichum spp.) là một trong những bệnh chính thường xuyên xuất hiện và gây hại trên cây xoài (Wayne Nishijima, 2006).
- Triệu chứng bệnh Thán thư (Colletotrichum spp.) và điều kiện phát sinh, phát triển
Bệnh bắt đầu bằng những đốm màu vàng nâu nhỏ trên toàn bộ bề mặt lá, trái, sau đó chuyển sang nâu phát triển lan rộng ra có thể là những đốm tròn hay bất định, màu đen và hơi có quầng màu xanh vàng. Trong điều kiện khô ráo, những vết bệnh trở nên khô và rơi xuống tạo thành những lỗ hỏng trên lá. Trên quả, vết bệnh có thể bị nứt giữa các mảng liên kết trong điều kiện ẩm độ cao, trên những vết bệnh có khối các bào tử nấm màu hồng. Nếu có những đợt mưa trong quá trình sinh trưởng của trái, thì vết bệnh tạo thành từng dãy chảy dọc xuống gọi là tear-staining. Khi mưa dứt, có thể những giọt này chảy xuống theo trái và đọng lại ở phần cuối trái làm cho bệnh nhiễm trên phần này.
Hình: Triệu chứng bệnh Thán thư hại xoài (Colletotrichum spp.)
(Ảnh nguồn: Internet)
- Nguyên nhân
Theo Lê Hoàng Lệ Thủy và cs (2008) đã phân lập được 2 loài nấm C. acutatum và loài C. gloeosporioides gây bệnh thán thư hại xoài.
- Biện pháp phòng trừ
Có thể kết hợp nhiều biện pháp khác nhau để phòng trừ bệnh một cách có hiệu quả, bao gồm:
– Biện pháp canh tác: Thu gom lá, cành khô, quả rụng mang đốt; dọn sạch cỏ dưới tán lá để thông thoáng; tỉa cành tạo tán khống chế chiều cao cây để tiện chăm sóc, làm cây thông thoáng; Bao quả khi xoài lớn bằng cỡ quả trứng gà;
– Biện pháp hóa học: Trước khi hoa nở 2-3 tuần và sau khi hoa nở 1-2 tuần tiến hành phun thuốc phòng và khi thấy bệnh chớm xuất hiện có thể sử dụng thuốc Copper – B 75WP (hoạt chất Benomyl + Bordeaux + Zineb), Score 250EC (hoạt chất Difenoconaziole), Ridomil Gold 68wp (hoạt chất Metalxyl + Mancozeb) hoặc các thuốc khác được khuyến cáo, sử dụng thuốc luân phiên trách sự kháng thuốc của nấm (Lê Hoàng Lệ Thủy 2008).
– Để phòng trừ bệnh trên quả sau khi thu hoạch, nhúng quả vào nước ấm có nhiệt độ 51-53 oC trong vòng 10 phút sau đó lau khô, bao bằng giấy sạch.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Lê Hoàng Lệ Thủy và Phạm Văn Kim, 2008. Phân loại nấm Colltotrichum gây bệnh thán thử trên xoài và sầu riêng tại Đồng bằng Sông Cửu Long và thử hiệu lực 6 lạo thuốc đối với các loại nấm này. Tạp chí Khoa học, Trường Đại học Cần Thơ, số 2008:10.
- Wayne Nishijima, 2006. Mango diseases and their contront. College of Tropical Agriculture an Humman Resources, University of Hawaii at Manoa. https://www.google.com.vn/#q=diseases+in+mango+trees&start=10.
- Muhammad Tariq Malik, Muhammad Ammar, Saifullah, Dr. Hameed Ullah and Tanveer Ahmad Mohar. Mango diseases and their management. Mango Research Institute, Multan.
https://www.google.com.vn/#q=diseases+in+mango+trees&start=10.
- Lal Behari Sing ,1960. The Mango, Botany, Cultivation and Utilization. London, Leonard Hills Ltd.
Tác giả: TS. Hoàng Văn Thảnh – Bộ môn Nông học